Jakie Radio do Dab + antena - Kenwood kdc x7200?

[tekkno100]

Czołem.

Pierwszy mój temat na tym forum.

Siedzi ktoś w tematyce cyfrowego radia dab+?

Postanowiłem wymienić fabryczne Radio w Renault Grandtour Clio na jakieś "dobre" z dab+

 

Wertując neta pomyslalem o Kenwood kdc X7200 DAB.

Czy to wybór słuszny? Czy jest coś lepszego w cenie 400-700 zł.?

Pytanie dwa: Antena

Ma ktoś doświadczenie w tej kwestii. Wiadomo, w Renault mam stara antene FM. W zestawie z Kenwwodem dodają antene dab naklejana na szybę.

Wyczytałem, że te antenki naklejane słabo odbierają fale radiowe.

Montował ktoś jakąś antene zewnętrzna specjalnie pod dab?

Są niby zespolone anteny dab + fm na allegro. Sprawują się dobrze?

Znalazłem też taki wynalazek, który w

rozdziela sygnał ze zwykłej anteny fm na: dab i fm. Działa to jakoś?

Mam jeszcze problem z podłączeniem radyjka pod sterowanie pilotem przy kierownicy. Zaplanowałem zakup modułu Connects2 pod Renault. Miał ktoś do czynienia z tymi modułami? 

Z góry dziękuję za pomoc. 

[SUPER1600]

Mam to radio i DAB z anteną naklejaną na szybę działa mi chyba tylko w centrum Warszawy. Z tym, że to jest zamiennik anteny ponieważ radio jest odkupione od I właściciela. I sam się zastanawiam czy wszystko jest ok...Ale i tak kupiłbym drugi raz to radio. Jeśli chodzi o możliwości ustawień, odtwarzane formaty, CD i 2xUSB to jest kombajn. Z tym, że to tylko 1 DIN. Jest też aplikacja Kenwooda na Androida do sterowania nim.

[slawekmod]

Mam Pioneera z5200DAB. Antena niby pioneera dedykowana do DAB ale razej podróbka. Przyklejona w tylnej bocznej szybie w V70 II. Kabel okazał się być za krótki więc dodałem przedłużacz antenowy 2m.  Radio bez problemu odbiera DAB w Warszawie i daleko poza nią. Ogólnie jeżdząc ostatnio po wybrzeżu nie miałem problemu z odbiorem DAB. Rzadko zanikał sygnał.

Chciałem edytować poprzedni post ale mam coś nie halo z przeglądarką i nie mogę.

 

Ale do rzeczy. Antena FM jest dostosowana do zakresu 88-108Mhz a DAB  jest nadawany dużo wyżej więc korzystanie z anteny FM do odbioru DAB to nie najlepszy pomysł.

[tekkno100]

Kupiłem tego kenwooda kdc X7200dab.

Radio podpiete. pojawil sie problem.

Myslalem , że wyzwaniem bedzie podpiecie sterowania pilotem z kierownicy. Sterowanie podpialem bez problemu przez moduł Connects2.

 

Problemem okazał się sygnał z anteny. W założeniu , myślałem, że to będzie najłatwiejsza rzecz do zrobienia.

Sygnał z anteny FM mam dziadowski.

Wiem, antena prawdopodobnie ze wzmacniaczem w stopce i stare radio fabryczne posyłało napięcie do anteny kablem antenowym. Kenwood tego nie robi, no nie. Założyłem separator antenowy (Fakra na DIN), podpiałem zasilanie do separatora. Sygnał się lekko poprawił, ale szału nie ma. Znaczy jest lepszy, ale nadal tak dziadowski, że radia FM nie da się słuchać.

 

Jakies pomocne sugestie? Co jest nie tak?

Na fabrycznym radiu (Renault Clio Grandtour) sygnał piękny, na Kenwoodzie z separatorem antenowym sygnał mizerny, nie da się niczego słuchać.

Antena nie współgra z Kenwoodem i separatorem zasilającym? Czy ten separator z allegro jest dziadowski? Pewnie jakiś chiński szajs. Kupić jakis inny? Markowy?

Jak to ugryźć? Bo załamałem się lekko.

 

 

Edit.

Grzebałem właśnie trochę z tą instalacja i dochodzę do wniosku że ten separator jest problemem. Niby wzmacnia, zasila, ale kable w tym separatorze są chyba słabo ekranowane i zbierają zakłócenia. Miałem koło siebie kable separatora plus kabel audio aux wyprowadzony z kenwooda. Jak były blisko siebie, to sygnał FM był mega tragiczny, jak je oddaliłem od siebie, sygnał się bardzo polepszył. Choć nie jest to chyba jeszcz eto co było na radiu fabrycznym.

 

Ma ktoś jakiś pewny sposób na zaislenie anteny? Dobrej jakości separator?

[szymin89]

Mam podobny problem w Scenicu, mimo separatora odbiór jest słaby, w dużym mieście jest ok ale na trasie słabo.

Sprubuj inny separator, nie masz nic do stracenia.

[tekkno100]

Uzupełnienie

Po nieustających bojach i testach sprawa wygląda tak.

1) do testów zamówiłem inny separator antenowy. Niestety. Dalej to samo. Albo te separatory źle zasilają antene, albo robią dodatkowo jakieś zakłócenia.
Z drugim separatorem sygnał z fabrycznej anteny nadal był złej jakości na Kenwoodzie.
Z ciekawości zamiast separatora użyłem też zwykłej przejsciowki Fakra na DIN. I tak: przy wyjętym kluczyku sygnal był słaby, mono, z trzaskami. Jak przekręciłem kluczyk w pozycje radiowa, sygnał zupełnie znikał. Szum, Zero, kompletnie nic. Co jest grane? Przecież zupełnie odpiąłem (teoretycznie) zasilanie z anteny, Więc nie powinno być różnicy czy kluczyk jest w stacyjce, czy jest przekręcony. Przecież nie posyłam zasilania do anteny. Kompletnie mnie to zbiło z tropu.
Tak jak pisałem, z drugim separatorem było tak samo jak z pierwszym. Czyli, bez zasilania sygnał monofoniczny, trzeszczący. Po przekręceniu kluczyka, sygnał trochę się poprawiał wskakiwalo stereo, ale nadal na moje ucho słaby. Podczas jazdy nie do zaakceptowania. O ile auto stało (dało się jako tak słuchać) to podczas jazdy co chwilę wtrącały się jakies trzaski i Kenwood co chwilę szukał innej czestotliwosci.

Na innym forum wyczytałem, że anteny w Clio 3 mają zasilanie dodatkowym kablem a nie główna żyłą przewodu antenowego. No dobra, sprawdzam. Jednak nie, nie ma dodatkowego kabla zasilającego. Zasilanie musi iść główna żyłą przewodu antenowego, nie ma innej opcji. Chyba, że po drodze (przy drzwiach, w słupku gdzieś, nie wiem) może coś dodatkowo zastosowali, jakiś wzmacniacz czy coś i tu może jest problem. Albo Radio fabryczne podaje jakiś specyficzny sygnał/prad do anteny? Albo samo w sobie ma jakiś dodatkowy wzmacniacz i może antena fabryczna tylko z tym radiem dobrze działa. Nie wiem, nie będę rozbierał pół auta.

Zrobiłem tak:

2) zamówiłem dwie anteny.
Jedna przyklejana na szybę - do Dab.

Drugą zewnętrzna na dach (dab +FM) 

Podpinam pierwszą, daje przy przedniej szybie. Dabu nie ma na początku. Jako że auto stoi bokiem do nadajnika i mam do niego jakieś 30km w lini prostej, daje antene na szybe boczna. Dab załapało.
Jako że nie mam ogarniętego tematu FM, to bez skrupułów odpinam antene wewnętrzna i montuje tą nowa dab + FM (że wzmacniaczem) na dachu. Podpinam kable. Działa do strzału. Bez zadnego wysilku załapało 18 stacji radiowych dab. Sprawdzam FM. Idzie. Dużo lepiej niż na tej fabrycznej antenie od Renault wpiętej do Kenwooda. Ale wg mnie minimalnie słabiej niż na fabrycznym radiu z fabryczna antena.,czytaj całkiem przyzwoicie. Możliwe, że to już będzie kwestia czułości głowicy Kenwooda. Może faktycznie fabryczne Radio było lepiej zoptymalizowane/zgrane z fabryczna antena pod FM.
A może ta antena która kupiłem jest bardziej zrobiona pod dab niż pod FM. Dlaczego tak uważam? Bo jeżdżę codziennie ta sama trasa i ten Fm czasem lekko przyszumi czy trzaśnie. Na fabrycznym radiu też się mi to zdarzało w dwóch miejscach zalesionych. A Dab? Dabowi nic nie ma. Zero zaników sygnału. Nadajniki FM (Skrzyczne) z których odbieram mają 10kW mocy. Dab ze Skrzycznego ma 2kW. Czyli 5 x mniej a działa lepiej niż FM. Lokalny dab z Szyndzielni ma 1kW. Działaja oba muxy na całej trasie, która pokonuje codziennie. A Szyndzielnia zawsze słabiej mi odbierała niż Skrzyczne. 

Gdzie dab działa gorzej niż FM? Jadąc w przeciwnym kierunku, z mojego domu w kierunku Suchej Beskidzkiej. Zjeżdżam z gorki lekko w dół i Skrzyczne zaczyna mi przysłaniać właśnie ta moja Górka na której mieszkam. Dab zaczyna wtedy ścinać, a FM szumi, ale da się jako tako słuchać (na fabrycznym radiu było tak samo, też zaczynało w tym miejscu szumieć) . Pewnie tu robi robotę to 10kW mocy na FM w stosunku do tego 2 i 1 kW w Dabie. Obstawiam, że jadąc te 3 czy 5 km dalej, Skrzyczne zacznie znowu się mi wyłaniać zza górki  i dab się pojawi. Będę testował w najbliższym czasie. 

Ciekawe jaki byłby odbiór z jeszcze inna anteną?

Mam podobny problem w Scenicu, mimo separatora odbiór jest słaby, w dużym mieście jest ok ale na trasie słabo.
Sprubuj inny separator, nie masz nic do stracenia.

Sprawdź czy nie masz przypadkiem zasilania anteny poprzez dodatkowy kabel. Podobno zasilanie poprzez środkowa żyle kabla antenowego jest stosowane przede wszystkim w WV, Seat, Skoda.. Niby w Clio3 miał być kabel zasilający. Ja mam Grandtour (zbudowany na bazie Clio 3) i kabla zasilającego do anteny nie było. 

[slawekmod]

W volvo mam taką https://allegro.pl/oferta/pioneer-ca-an-dab-001-oryginalna-antena-dab-sale-7628414109

Jeszcze raz napiszę: antena FM 88-108 która jest w każdym aucie nie nadaje sie do odbioru DAB bo DAB jest nadawany  w okolicach 200MHz. To inna częstotliwość i antena musi być inna. 

Antena Pioneera jest zasilana przez środkową żyłę przewodu. W radiu należy włączyć zasilanie anteny DAB ( w pionierach przynajmniej 2 din taka opcja jest) Dlaczego jest zasilana? zapewne dlatego że w niej jest jakiś wzmacniacz. W każdym razie nie mam problemów z odbiorem DAB.

[szymin89]

Fajnie że udało Ci się poprawić odbiór radia. Z tym DAB to jest tak że albo zasięg jest albo go nie ma. W Lagunie 3 miałem radio z DAB i zasięgu nie było tylko w ciasnych uliczkach między wysokimi blokami. Separator był na UKW też zamontowany i zasięg był dobry, bez separatora nawet radia nadawane na miejscu nie łapały.

 

Ps. nie miałeś w zestawie oryginalnej anteny do DAB na szybę?

 

Sprawdź czy nie masz przypadkiem zasilania anteny poprzez dodatkowy kabel.

W Scenicu jak i Lagunie zasilanie jest po kablu antenowym, przynajmniej w podstawowej wersji i zwykłym radiem bez BT, MP3. W Scenicu jest tak jak w Launie, bez separatora żadne radio nie odbiera, z separatorem jest dużo lepiej ale nie tak jak na fabrycznym radiu. Myślałem już o zmianie anteny ale nie jest mi to aż tak ważne żeby demontować podsufitkę- prędzej bym spróbował z anteną aktywną na szybę czy cuś... Jeśli to też ważne to moje radio to Alpine a te podobno nie mają najlepszych tunerów. Żeby nie było że jest tak źle, są miejsca w Berlinie że radio odbiera RMF

 

Jeszcze raz napiszę: antena FM 88-108 która jest w każdym aucie nie nadaje sie do odbioru DAB bo DAB jest nadawany  w okolicach 200MHz. To inna częstotliwość i antena musi być inna. 

Fabryczne anteny oczywiście ale ta podana post wyżej? Jeśli działa to musi spełniać te warunki.

[tekkno100]

W volvo mam taką https://allegro.pl/oferta/pioneer-ca-an-dab-001-oryginalna-antena-dab-sale-7628414109

Jeszcze raz napiszę: antena FM 88-108 która jest w każdym aucie nie nadaje sie do odbioru DAB bo DAB jest nadawany  w okolicach 200MHz. To inna częstotliwość i antena musi być inna. 

Antena Pioneera jest zasilana przez środkową żyłę przewodu. W radiu należy włączyć zasilanie anteny DAB ( w pionierach przynajmniej 2 din taka opcja jest) Dlaczego jest zasilana? zapewne dlatego że w niej jest jakiś wzmacniacz. W każdym razie nie mam problemów z odbiorem DAB.

Też miałem kupowac typowo paskową, naklejaną na szybę. Ktoś mi jednak polecił te czarne , zabudowane w plastiku - tez nakleja się je na szybę. Wiem, w radiu mam opcje zasilania anteny DAB. Tak, chyba wszystkie paskowe naklejane na szybę maja wzmacniacz, czyli są aktywne. Ta naklejana, która kupiłem też działa, ale ta druga zewnętrzna, na dachu jest mocniejsza.

Pierwotny plan miałem taki, że sygnał z fabrycznej anteny FM chciałem rozdzielić na FM plus DAB. Są na allegro i aliexpress takie rozdzielacze sygnału.

Wiem, pewnie to samo w sobie (ten rozdzielacz) obniża jakość sygnału i pewnie to chinskie dziadostwo. Zamówiłem i odesłałem, bo nie osiągnąłem dobrego sygnału z fabrycznej anteny FM. To i nijak nie mogłem tego sygnału potem rozdzielić i przetestować jak by to działało.

Jeden jegomość na forum Emitela poradził, żeby zrobić antenę do dab samemu. Tzn w miejsce tej oryginalnej, wykręcić bacik (zazwyczaj są z oplotem, drutem, zwojami) i dać sam pręt o długości 32-40 cm. Ponoć taki wymiar pętu jest odpowiedni do odbioru długości fali sygnału DAB.

Czy to by zdało egzamin u mnie, nie wiem. Prawdopodobnie wszystko też zależy od tego jaki wzmacniacz siedzi w samej antenie. Wzmacniacze najczęściej są konstruowane pod konkretne pasmo.

Gostkowi z forum Emitel'a taki pręt o długości 36 cm ponoć odbiera rewelacyjnie.

Tak jak pisalem, nie robilem takiego testu, bo nie miałem ani takiego prętu/bacika i ogólnie temat FM na fabrycznej antenie "poległ"

 

 

Ps. nie miałeś w zestawie oryginalnej anteny do DAB na szybę?

Kupiłem radio na OLX, nowe, przywiezione z Niemiec, chyba z wyprzedazy z jakiegoś marketu. 3 stówki taniej niż nowe na allegro. Anteny nie miałem w zestawie (a być powinna - dlatego lekko sie wkurzyłem, bo bym sobie ja potestowal).

Ogólnie co do tych anten paskowych, naklejanych. Wszędzie piszą, że niby są OK, ale te zewnetrzne działaja lepiej. Dlatego pierwotnie zacząłem kombinowac z zewnetrzną.

 

 

 

Myślałem już o zmianie anteny ale nie jest mi to aż tak ważne żeby demontować podsufitkę

Ja nie demontowalęm calej podsufitki, w Clio/Grandtour otwierasz bagażnik, wyjmujesz dwa plastikowe bolce u góry na końcu podsufitki, odginasz podsufitkę i dostajesz się do śruby mocującej. Po prawej stronie przy słupku jest wtyczka (wpinana) i tam wypinasz antenę. Nowe kable puściłem dołem, pod plastikami.

 

 

 

Jeszcze raz napiszę: antena FM 88-108 która jest w każdym aucie nie nadaje sie do odbioru DAB bo DAB jest nadawany w okolicach 200MHz. To inna częstotliwość i antena musi być inna.

 

Ta zewnętrzna , która teraz mam to jakas hybryda, podwójna. Nie wiem czy jest dobrze zrobiona , zgodnie ze sztuką antenową i fal radiowych. Działa.

Nie ma typowego bacika jak moja fabryczna, tzn nie ma uzwojenia z drutu okręconego wokół bacika.

Ta nowa ma bacik ok 20 cm w formie prętu (zalany w grubej gumie). Przynajmniej tak to wygląda.

Prawdopodobnie za odbiór dab i fm odpowiada wbudowany w antenę wzmacniacz. jak podejrzewam będzie on zrobiony pod oba pasma (dab i fm). To podobnie jak jest ze wzmacniaczami telewizyjnymi - są wzmacniacze tylko na pasmo UHF, sa i wzmacniacze na pasmo UHF i VHF III.

O ile temat wzmacniaczy antenowych telewizyjnych mam w jednym palcu i łatwo kupić takowe w Polsce, o tyle temat anten zewnętrznych i wzmacniaczy DAB w Polsce praktycznie nie istnieje. Sporo takich anten jest sprzedawanych w UK. Sam bym chętnie potestował rożne wzmacniacze. No chyba, ze znajdzie się jakiś magik w Polsce, który zacznie robić anteny samochodowe DAB na bazie wzmacniaczy telewizyjnych na pasmo VHF III. Bo to jest to samo pasmo.

 

Domyślam się ,że w tej samochodowej, która teraz kupiłem, też jest taki patent z podwójnym wzmacniaczem na dwa pasma.

Z anteny wychodzą dwa niezależne, 5-cio metrowe kable do DAB i FM. Jak mniemam, są wlutowane we wzmacniacz anteny w osobnych sekacjach odpowiedzialnych za dab i fm.

 

Pozostaje jeszcze kwestia prętu/bacika.

 

Z tego co wygooglowałem , do FM, najlepszy jest bacik o długości bodajże 72-77 cm (czy coś koło tego) - zazwyczaj w antenach ze wzmacniaczem stosuje się baciki 36 cm - czyli połowę długości fali.

Ten bacik , który był w tej nowej ma 20 cm (czyli ok 1/4 długości fali FM).

 

I tu pytanie

Spotkał się ktoś z takim samym bacikiem prętem (bez uzwojenia z drutu) , który miałby około 40cm (gwint m5)?

Przeszukuję allegro i lipa.

[slawekmod]

Długość fali oblicza się dzieląc prędkość świała przez częstotliwość podaną w kHz i dla 100MHz jest to 3m a ćwierćfalowa antena będzie miała długość 75cm. I to jest właściwy wymiar a nie 20cm.

Dla częstotliwosci mniej więcej środkowej dla DAB 200MHz  długość fali to 1.5m a ćwierćfalowa antena ma długość 375mm. Wszelkiego rodzaju krótsze anteny to anteny skracane elektrycznie za pomocą cewek. 

Zaletą anten ćwierćfalowych jest to że do poprawnej pracy nie potrzebują cewek ( oczywiście wskazane są przeciwwagi o takiej samej długości a kąt ich ustawienia w stosunku do promiennika czyli części promienującej ustala impedancję.

 Oczywiście nikt w aucie nie będzie się bawił w przeciwwagi bo jest do dyspozycji metalowy dach. 

Proponuję wykonać taki bacik o długości 37cm i z odbiorem DAB nie będzie problemu. U mnie w Volvo nie ma znaczenia jaką ma pozycję pojazd w stosunku do nadajnika. Jak wyjdę z psem to może zrobię zdjęcie jak to wygląda u mnie w samochodzie o ile nie zapomnę.

A i jeszcze jedno. Wzmacniacze antenowe są z reguły robione na dwóch trzech tranzystorach albo na monolitycznych scalakach typu MAR 6 itp. Ma być tanio i szybko w produkcji.

https://www.kabeltechnika.pl/produkt/12097/wzmacniacz-mar6-minicircuits.html

[tekkno100]

O Panie, pięknie dziękuję za sprostowanie i wyjaśnienie. Gdzieś mi świtało z tymi długościami i cwiercfalami ale trochę pomieszałem.

Tak dopytam, jak ma się sprawa tych wszystkich bacikow z tym uzojeniem, drutem oplecionym wokół pręcika? Tzn jest np bacik 36 czy 37 cm i ma owinięty wokół drut na całej długości. Taki bacik traktuje się tak samo jak zwykły pręt o długości 37 cm? Czy to uzwojenie zaburza konstrukcje anteny?

Pytam, bo szukam od kilku dni właśnie bacika około 40 cm, zwykłego, bez uzwojenia (tego druta wokół) z gwintem zewnętrznym M5... I nie ma takich. Wzystkie praktycznie są z tym drutem owiniętym. A jak znajdzie się bez, to ma właśnie te 75 cm i np gwint m6 lub jakiś wewnętrzny (czyli typowa do fm, ale gwint mi nie pasuje) . Z krótszych prostych bywaja właśnie te grubsze gumowane o długości około 20cm. Sama chińszczyzna nas zalała.

Chętnie bym przetestował taki bacik 75cm z gwintem m5 (do fm) i 37 z m5 do dabu. Gdzie kupić?

[slawekmod]

Anteny z nawiniętym drutem są tak zrobione po to żeby zmniejszyć ich długość. Nawijane są na prętach z włókna szklanego itp. Nie jest to najlepsze rozwiazanie ale działa.

Zauważ pewną zależność.  Antena 75 cm dla FM jest anteną ćwierćfalową a dla DAB-u to 1/2 fali. Ale antena 1/2 fali wymaga więc dopasowania za pomocą cewki.

Antena 37.5cm będzie anteną 1/4 dla DAB ale dla FM będzie to już 1/8 fali i znowu potrzebna jest cewka.

Żeby antena działa prawidłowo musi być w rezonansie z częstotliwością którą ma odbierać. Jest takie stare powiedzenie krótkofalarskie "odbiornik zaczyna się od anteny". Często jest to ignorowane.

 Jeżeli masz wiertarkę to wywierć w śrubie otwór o średnicy około 2mm i wlutuj do niego drut spawalniczy. Są dostępne w postaci  miedziowanych drutów o długości 1m. Zrobiłem w podobny sposób ( z takiego drutu) ze dwie setki anten do nadajników telemetrycznych pracujących w okolicach  160MHz. Liczyłem długosć z takiego wzoru jak podałem wcześniej.

Drut o którym piszę to zdaje sie do spawania TIG- miedziowany z tego co pamiętam.

[tekkno100]

To teraz już bardziej mi to wszystko świta czyli teoretycznie te baciki 40 czy 43 cm z nawiniętym drutem, to prawdopodobnie po rozwinięciu antena około 75cm.

Tylko teraz jeszcze jest kwestia ile tego drutu jest nawinietego i czy firma, która robiła antene nawinela go sobie ot tak, czy dokładnie zmierzyli i wiedzieli o co chodzi. Podejrzewam, że większość tych chińskich jest robiona byle jak.

Zastanawiała mnie tydzień temu jedna rzecz. W Citroenie u brata - miał bacik 40cm z nawiniętym drutem. Pożyczyłem sobie go od niego. Jak podpiąłem mu inny podobny, to Radio zaczynało mu szumieć. Chyba nie miał wzmacniacza w antenie. Dobrze odbierało mu tylko na tym jego baciku. Prawdopodobnie te inne baciki miały inna długość nawinietego drutu.

 

Pokombinuje z tym drutem. Dzięki za naprowadzenie.

[slawekmod]

W zasadzie te zwijane anteny to tak to wygląda. Oczywiście są anteny tzw. helikalne gdzie średnica nawijania jest większa a sama antena wygląda jak sprężyna w osłonie. Są to jednak gorsze pod względem sprawności anteny i stosowane głównie tam gdzie nie ma możliwości używania innych np. w radiotelefonach różnych służb.

Temat anten zgłębiałem gdzieś w okolicach  92 roku ( w tamtych latach zajmowałem się krótkofalarstwem ale w okolicach 2003 r odpuściłem to hobby)

https://www.lewczuk.pl/do-pobrania/file/124-poradnik-ultrakrotkofalowca

 

Link powyżej zawiera pdf  ksiązki która w wersji papierowej jest białym krukiem. Nie do kupienia. Polecam dział Anteny UKF. 

Interesujące nas strony od 901.

[tekkno100]

Pobrane, dzięki

A pamiętasz może jaka ma być grubość tego drutu spawalniczego? 2mm?

[slawekmod]

Około 2mm. Jeżeli chcesz mieć antenę użytkową to kup w sklepie modelarskim drut sprężysty 2mm. Daje się lutować i jak sama nazwa wskazuje  jest sprężysty. Ostatnio kupowałem taki po chyba 7zł. Taką antenę zapakujesz w rurkę termokurczliwą i będzie na lata.